Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Het coronavirus en voetafwijkingen

Maureen Limpens
In deze tijd van onzekerheid over het COVID-19 of coronavirus komen we steeds meer te weten over mogelijke signalen en/of complicaties van dit virus. Veel is nog niet zeker, maar het lijkt erop, dat bepaalde huidafwijkingen aan de voeten en tenen, soms ook aan handen en vingers, in verband kunnen staan met een COVID-19 infectie. Auteur: Margreet van Putten, arts/onderzoeker
Foto 3_vertoning van huidproblemen aan de tenen bij een 13-jarige jongen voordat een test op het cononavirus heeft plaatsgevonden.

Iedereen weet inmiddels wat het coronavirus kan aanrichten: na aanvankelijk lichte griep- of verkoudheidsverschijnselen, kan dit beeld snel verergeren in een ernstige longaandoening met koorts, hoesten, benauwdheid en zuurstoftekort in het lichaam. Dit virus maakt geen onderscheid tussen jong en oud, alhoewel de gevolgen voor ouderen, met name mannen die roken, overgewicht hebben en vaak ook diabetes, het meest gevaarlijk lijken te zijn.

Huidproblemen
Sinds de uitbraak van het virus in Europa en de VS en het officieel uitroepen van de wereldwijde pandemie op 11 maart 2020, zijn er ook berichten, die melding doen van huidproblemen bij mensen die geïnfecteerd zijn met het COVID-19 virus. Vanuit Italië, Spanje en de VS zijn publicaties verschenen, waarin de volgende symptomen aan de voeten gemeld werden:

  • Rode, jeukende huiduitslag
  • Acute rode zwellingen (ook wel galbulten of urticaria genoemd)
  • Blaren die lijken op waterpokken
  • Blauw-paarsachtige verkleuringen aan de toppen van de tenen

Deze symptomen zouden ook kunnen passen bij mensen die last hebben van perniones of wintertenen/-voeten; het fenomeen van Raynaud; schimmelinfectie; contactallergie of eczeem. In zeldzame gevallen zou dit ook kunnen voorkomen bij hepatitis B of C of cholesterol embolieën. Anderzijds is het ook duidelijk, dat COVID-19 gepaard kan gaan met stollingsproblemen met name in de capillairen met blauwverkleuring aan de uiteinden. Aan de voeten zou dit zichtbaar kunnen zijn als een typische blauw-paarsverkleuring.

Wat te doen als voornoemde huidproblemen zich voordoen?
Op dit moment is er geen 1 op 1 relatie met een COVID-19 infectie bewezen, maar het aantal meldingen van deze huidafwijkingen neemt wel toe. In deze tijd van onzekerheid is het goed om alert te zijn en de juiste stappen te ondernemen om eventuele besmetting van andere mensen tegen te gaan. De adviezen voor je patiënt moeten zijn:

– Ga in thuisisolatie als er verder geen klachten zijn
– Maak foto’s van de voeten!
– Bij verergering van de klachten: neem telefonisch contact op met uw podotherapeut, dermatoloog of huisarts.

Casus
Een gezonde jongen van 13 jaar, die ten tijde van de uitbraak van
COVID-19 in Spanje verblijft, klaagt begin april 2020 over jeuk en pijn aan
zijn tenen. Als zijn moeder zijn voeten bekijkt, ziet zij het volgende:

Foto 1_ vertoning van huidproblemen aan de tenen bij een 13-jarige jongen voordat een test op het cononavirus heeft plaatsgevonden. Foto 2_vertoning van huidproblemen aan de tenen bij een 13-jarige jongen voordat een test op het cononavirus heeft plaatsgevonden.
Foto 3_vertoning van huidproblemen aan de tenen bij een 13-jarige jongen voordat een test op het cononavirus heeft plaatsgevonden.

Deze jongen is op dat moment goed gezond, hij heeft geen onderliggende
ziekte en is nog nooit ernstig ziek geweest. Deze huidafwijkingen hebben
zich nooit eerder voorgedaan. Binnen het gezin is niemand ziek of bekend
met COVID-19 besmetting.

De huisarts wordt geraadpleegd, die een schimmelinfectie uitsluit. Perniones
zijn ook niet logisch, omdat het al weken goed weer is in Spanje met
temperaturen tussen de 22 en 25 graden.

De huisarts schrijft een corticosteroïdzalf voor. De moeder van deze jongen
gaat zelf zoeken op internet en stuit op plaatjes van min of meer dezelfde
teenafwijkingen met als mogelijke oorzaak COVID-19…. Zij vraagt de
huisarts haar zoon alsnog te testen, maar dat wordt geweigerd, omdat
hij niet ziek is en niet binnen een risicogroep valt. Op dat moment is Spanje
al in lock-down en de familie houdt zich daar goed aan.

Na 4 dagen zien de voeten er als volgt uit:

Foto 5_Het beloop van de huidaandoening na enkele dagen.

Na 8 dagen zijn de verkleuringen én de klachten verdwenen, maar inmiddels
blijken 2 familieleden een COVID-19 besmetting te hebben. Zij hebben milde
klachten.

Opnieuw wordt geweigerd de jongen van 13 jaar te testen, omdat daar voor
de arts geen aanleiding meer voor is.

Inmiddels zijn er internationaal initiatieven om alle mogelijke ‘corona voeten’
anoniem te melden, zodat er meer en beter inzicht komt in wat de
geconstateerde voetafwijkingen daadwerkelijk betekenen.
(website: https://www.aad.org/member/practice/coronavirus/registry)


Conclusies en aanbevelingen

Gezien de onzekerheid, die er nu nog is, maar ook het inmiddels steeds groeiende aantal casus over ‘coronavoeten’ is het advies voor voetprofessionals:

  • Wees alert op bovenstaand beschreven voetafwijkingen, bij mensen die ofwel volledig gezond zijn ofwel in aanraking zijn geweest met mensen met COVID-19
  • Adviseer in voorkomende gevallen contact op te nemen met huisarts of dermatoloog
  • Testen op COVID-19 lijkt de juiste diagnostische stap

Tot slot
Zolang er geen zekerheid is, dat de beschreven huidafwijkingen daadwerkelijk te maken hebben met COVID-19 , is het zaak het zekere voor het onzekere te nemen!

Toelichting huidafwijkingen

  • Perniones zijn wintertenen of –voeten. Perniones is een abnormale reactie van de kleine haarvaatjes in de huid op koude. De grotere vaatjes in de lederhuid gaan vernauwen om de warmte in de huid vast te houden. De kleine haarvaatjes gaan echter verwijden, in plaats van vernauwen, waardoor de huid blauwrood gaat zien.
  • Fenomeen van Raynaud is het tijdelijk verkrampen van de bloedvaten van vingers en/of tenen, waardoor het bloed minder goed doorstroomt. De vingers en tenen verkleuren en gaan pijn doen, jeuken of tintelen. Deze klachten ontstaan door kou of als een reactie op spanning. Door een slechte doorbloeding ontstaan er soms spontaan zweertjes op je vingers of tenen die moeilijk genezen.
  • Contactallergie ontstaat wanneer bepaalde stoffen afkomstig van buiten het lichaam na contact met de huid een allergische reactie teweegbrengt. De allergische reactie ziet eruit als een ontstoken huid (dermatitis) waarbij zowel een acute als chronische vorm kan optreden.
  • Tromboangiitis obliterans (ziekte van Bürger) is een vorm van ischemie door distale vaatafsluitingen, meestal aan de tenen, soms aan de vingers, meestal veroorzaakt door roken. De symptomen zijn pijn, ischemische ulcera, necrose, en gangreen van tenen en vingers, wat kan leiden tot amputaties.
  • Eczeem is een ontstekingsreactie van de huid die zich uit in roodheid, kleine blaasjes, schilfering, zwelling, rode bultjes, korstjes en gaat vaak gepaard met veel jeuk.


Geraadpleegde bronnen